Onbekend, maar niet onbemind: maak kennis met de Nederlandse STAK, stichting administratiekantoor

Denkt u eraan om uw zaak binnen enkele jaren over te laten aan uw kinderen, maar wilt u de touwtjes voorlopig liefst zelf in handen houden? Met een stichting administratiekantoor (STAK) geeft u de fakkel beredeneerd door aan de volgende generatie zonder in te boeten op controle of continuïteit. Dirk Merckx leerde deze Nederlandse rechtsfiguur kennen in het begin van zijn carrière en zag meteen de voordelen voor talrijke ondernemers en families. "Wanneer we de STAK aan cliënten voorstellen, is het vaak de eerste keer dat ze ervan horen. Na een korte introductie blijkt het al snel de ideale planningstechniek voor een evenwichtige, doordachte overdracht van hun familiebedrijf."

"Stel, een bedrijfsleider is 100 % aandeelhouder van een vennootschap en laat bij zijn overlijden twee kinderen na. Wordt er niets geregeld, dan krijgt elk kind 50 % van de aandelen, en dus 50 % van de stemrechten. De praktijk leert ons dat zo'n situatie vaak funest is voor de continuïteit van de vennootschap, bijvoorbeeld wanneer de zoon de gedoodverfde bedrijfsopvolger is en de dochter geen affiniteit heeft met de zaak. De STAK voorkomt een patstelling: door alle aandelen in te brengen in de stichting administratiekantoor, blijven de stemrechten daar geparkeerd. In ruil worden certificaten uitgegeven die de patrimoniale rechten vertegenwoordigen en op hun beurt het voorwerp kunnen uitmaken van een successieplanning. Zo krijgen beide kinderen evenveel rechten op dividend, en komt het stemrecht uitsluitend toe aan één van hen."

Dankzij de efficiënte opsplitsing tussen economische en juridische rechten, speelt de STAK een sleutelrol in het behoud van controle na de overdracht van een familiebedrijf. Dat geldt voor België, maar vooral in Nederland, waar men jarenlange ervaring heeft met dit certificeringsvehikel.

Nederlandse STAK vs. Belgische private stichting

Continuïteit verzekerd dus, en toch: de STAK is een planningstechniek die in België - anders dan in Nederland - op het gebied van regelgeving altijd wat achterop bleef.

Hoewel Wivina Demeester in de vroege jaren '90 een wetsvoorstel uitwerkte dat een wettelijk kader zou creëren voor de stichting administratiekantoor, kreeg dit initiatief weinig politieke bijval. Pas in 2002 werd de STAK voor het eerst wet, geënt op de rechtsfiguur van de vzw. In 2019 volgde het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) waardoor de Belgische stichting een flexibel wetgevend kader kreeg en belangrijke belemmeringen wegvielen, zoals de noodzaak van een collegiaal bestuur. Bovendien verplicht de invoering van de Europese UBO-regelgeving dat certificaathouders met meer dan 25 % in het UBO-register worden opgenomen, wat de STAK een stuk minder anoniem maakt. Ondanks het nieuwe elan van het WVV en de verplichte UBO-registratie, blijft de Nederlandse variant ook in België favoriet. Meester Merckx licht toe.

"Flexibiliteit en discretie zijn de belangrijkste argumenten om te kiezen voor de Nederlandse STAK. Het feit dat men in alle rust een Nederlandse structuur kan opzetten, draagt bij tot die populariteit. De voorbije jaren hebben we ons cliënteel consequent in die zin geadviseerd en zo prachtige dossiers opgebouwd, vaak in combinatie met de Nederlandse kaasroute. Bij NOMA zijn we ervan overtuigd dat de STAK soelaas biedt voor veel familiale bekommernissen bij een bedrijfsoverdracht. Een topic dat veel ondernemers - naast de dagdagelijkse praktische bedrijfsvoering - vroeg of laat aanbelangt."

De minister van Financiën verduidelijkte dat de inkomsten van de STAK niet onder het toepassingsgebied van de Kaaimantaks vallen wanneer de aandelen gecertificeerd zijn en de inkomsten binnen de vijftien dagen uitgekeerd worden aan de certificaathouder. Een fiscaal transparante figuur dus, waarbij geen andere belastbare elementen takseerbaar worden gesteld. "Deze bevestiging stelt iedereen gerust", aldus meester Merckx. "Er is geen enkele reden om de Nederlandse structuren naar België over te brengen."

Fiscaal advies voor ondernemers, ook in een familiaal kader

Dat ondernemingsfiscaliteit zich niet beperkt tot de muren van het bedrijf, weet meester Merckx als geen ander. "Onze advocaten staan bedrijfsleiders bij in al hun fiscale vraagstukken, ook rond successieplanning. Samen aan tafel schuiven met de kinderen, is daarbij een cruciale stap. Luisteren, open kaart spelen, verwachtingen scherpstellen en vastklikken in sluitende overeenkomsten, … Dergelijke gesprekken kunnen ontnuchterend zijn, maar tegelijkertijd ook zalvend. Een boeiende uitdaging om als advocaat mee de schouders onder te zetten en samen gemoedsrust te creëren naar de toekomst toe."